Ali Baran Numanoğlu
Araştırmacı Yazar, Belediye Başkanı, Milletvekili, Eğitimci, Siyasetçi
Doğum
1918-Ürgüp(2 Mart 1334)
Ölüm
07 Kasım 1977-Ürgüp
1918 senesinde, Ürgüp'te, (eski ismi Prokopi kenti) dünyaya gelen Ali, Sıdıka Esatoğlu ile Hüseyin Lömenoğlu'nun oğludur. Leman adlı bir de kız kardesi vardır. Lömen'ler Ürgüp 'ün varlıklı ailelerindendi, ticaretle uğraşırlardı ve Ürgüp merkezinde dükkanları vardı.
Sıdıka Esatoğlu'nun babası, Yüzbaşı Ismail Esatoglu, hacca gittiği için Ali'nin ismi Hacı Ali olarak kalmıştır. 1935 senesinde yürürlüğe giren 2525 sayılı Soyadı Kanunu ile Hacı Ali mahkemeye giderek isminin değişmesini talep eder. Hacca gitmediğinden dolayı Hacı olmadığını gerekçe göstererek adından "Hacı" unvanını kaldırtır, BARAN soyismini alır. Ali Baran olarak kayıtlara geçer. Daha sonra da çevresi tarafından ve mesleki yaşamında soyisminin isim olarak kullanması onu rahatsız eder. Ali BARAN, tekrar mahkemeye başvurarak babasının Lömen lakabından esinlenip NUMANOGLU soyismini talep eder ve onun bu isteği mahkeme tarafından kabul edilir.
Ali, ilkokulu Ürgüp İnkılap İlkokulunda ve ortaokulu Nevşehir'de okumuştur. Ardından Sivas Öğretmen Okuluna gitmiştir. O dönemde Muzaffer Sarısözen'den de bağlama ve müzik eğitimi alır . Sivas Öğretmen Okulundan1938-1939 eğitim-öğretim yılında mezun olur.
Askerliğini Maraş'ta Şifre Subayı olarak 3 sene yapmıstır.
1938 yılında Süheyla UZBILEK ile evlenir. Eşi de Ali gibi öğretmendir. Fakat evlenip çocuk sahibi olduktan sonra mesleği bırakmıştır. Süheyla, Istanbul'da yasayan Kadriye Esatoglu ve Mustafa Fevzi Uzbilek' in kızıdır. Babası Mustafa Fevzi Istanbul'da disçidir Beyoglu'nda ve daha sonra Ortaköy'de muayenehanesi olmuştur. Süheyla'nın dedesi, Mehmet Efendi de Çırağan Sarayı'nda Ibrikçibaşıdır, bir dönem de Naciye Sultan'a bağlı olarak çalışmıştır.
Ali Baran ve Süheyla'nın Ürgüp'te gerçekleşen düğünleri, balo düzeniyle yapılmıştır. Düğün Ürgüp'te düzenlenen ilk balodur. Bu evlilikten 5 kızları ve 2 erkek çocukları olur. Kızların 4'ü ögretmen olarak bölgede ve Türkiye'nin farklı bölgelerinde görev almislardir, büyük oğlu Kürşat NUMANOĞLU 3 dönem, Anavatan Partisinden, Ürgüp Belediye Baskanlığı yapmıştır, diğer oğlu ise Ankara Otelcilik Okulundan mezun olarak turizm sektöründe çalışmaya devam etmiştir.
Ali Baran aktif bir siyasi kişiliğe sahip olmasının yanı sıra özellikle öğretmen olarak görev yaptığı Develi bölgesi ve Ürgüp bölgesi'nin yerel kültürünü araştırmış ve halk bilimine katkı sağlayan belgeleri derlemiş günümüze taşımıştır. Ürgüp düğünlerinde Osmanlı döneminden kalma "Nahıl Övme" geleneğinin sürdürülmesine katkı sağlamıştır. Bu « Nahil Övme »Ürgüplü saz şairi Aşık Mahfi'nindir. Ali Baran, 1946'da Ürgüp-Ortahisar İlkokulu Başöğretmeni iken, Aşık Mahfi'nin şiirlerini derlemiş "Ürgüplü saz şairi MAHFİ (1791-1853)" adlı kitabı edebiyatımıza (Kayseri Erciyes Matbaası) kazandırmıştır. Ali Baran Numanoglu,
Muzaffer Sarısözen tarafından 1950 yıllarında derlenerek TRT arşivine sokulan "Kayalar Yarılmasın" isimli Ürgüp Türküsünün kaynak kişisidir.
Ali Baran NUMANOĞLU 1950 senelerinde Develi Merkez İlkokulun basögretmeligi ve maarif memurluğu görevinde bulunduğunda Develi Ortaokulu Marşını yazıp bestelemiştir.
Sırası ile Kayseri Merkez Ahmet Paşa İlkokulu öğretmeni, Ürgüp -Ortahisar Okulu Müdürü, Develi-İncesu ve Ürgüp İlköğretim Müdürü olarak 1954 Kasım ayına kadar çalışır. 12 Kasım 1954 tarihinde Ürgüp Belediye Başkanlığına seçilerek 31 Mayıs 1960 tarihine kadar bu görevde Ürgüp'e hizmet eder.
28.04.1961 tarihinde Kayseri Talas Akçakaya Okulu öğretmenliğine tayin olur. Naklen Kayseri Merkez Fatih İlkokulu öğretmenliğine atanır. Bu görevdeyken Nevşehir Milletvekilliğine seçilir. Ayrıca Develi ve İncesu Ortaokullarında yedi sene Müzik öğretmenliği yapar.
1961-1965 senelerinde Millet Partisiden XII. ve XIII. dönem Nevsehir Milletvekilliğine secilir 15.10.1961 -12.10.1969 arası TBMM'de yasama çalışmalarına katılmıştır. Millet Partisi Kurucu üyeleri arasında yer alarak bu partiye katılmıştır. Ali Baran Numanoğlu XII. Dönem milletvekilliğinde, ulaşabildiğimiz kaynaklara göre, mecliste 13 ayrı konuda konuşma yapmış, 11 kere teklifte bulunmuş, 1 kere üyelerle ilgili işler/yasama dokunulmazlığı hakkında, 1 kere üyelerle ilgili işler/izin hakkında tezkere vermiş, 1 kere yazılı soru önergesinde, 1 kere de önergede bulunmuştur. XII. Dönem milletvekilliğinde, aynı zamanda Cumhuriyet Senatosu üyeliği görevinde de bulunan Ali Baran Numanoğlu, kaynaklara göre 2, 3 ve 4. Yasama Yılları'nda birer tane teklif vermiştir.
ALİ BARAN NUMANOĞLU (Nevşehir) - « Çok muhterem arkadaşlarım; yine huzurlarınızı işgal ediyorum, özür dilerim. Tekliflerin birbirinin mütemmimi olarak tevali etmekte olduğunu arz etmek isterim..
Efendim, plânda; İlköğretim dışındaki eğitim kurumlarında, yurtdaşların kendileri için yapılan harcamaları belli ölçülerde ve imkânları olduğu zaman ödemeleri sağlanacaktır, hükmü var... Bu nedir?... Bu düpedüz resimdir. Yani : Parası olan okuyacak, parası olmıyan okumıyacak veya borçlanacak. Orta öğretim ve Yüksek öğretimde yapılacak harcamalara bu yolda iştirake gidilmesini mahzurlu gördüğüm için, bu dâvanın hal yolunun ancak, milletçe elele vererek, doğrudan doğruya istihlâk kâbiliyeti ve verme gücü olan insanlardan, vatandaşlardan bu dâvaya katılmalarını istemekle ve onların verecekleri vergiyle hallinin mümkün olabileceğine kaaniim. Millet de bunu böyle istiyor. Muhterem arkadaşlarım; misal olarak arz edeyim. Eğer sigara içenler, bir paketlik sigarasından bir tanesini Millî Eğitim hizmeti harcamalarına verirse (ki, bu ancak gönül rızasıyla olur.) Senede 65 milyon lira gelir toplıyabiliriz. Bu hususu temin için de Millî eğitim vergisi Kanununu altı ay evvel Meclisi Âliye sunduğumu arz etmekle şeref duyarım ».
1973- 1977 senelerinde Ürgüp Belediye başkanlığı görevini tekrar yapmıştır.
Ali Baran NUMANOĞLU, ileri görüşlü, mütevazı, milliyetçi, yurtsever, esprili, eğitime ve sanata önem veren bir kişiliğe sahiptir. Türk kahvesini çok sever ve tüketirdi.
Ürgüp'ü Ürgüp yapan, bulunduğu bölgenin sorunlarını iyi tahlil edip çözüme kavuşturan, bölgeye turizmi kazandıran o döneme damgasını vuran nadide bir kişiliktir.
7 Kasim 1977 gününde vefat etmiştir.
Kaynaklar
224 TBMM Arşivi, TBMM Millet Meclisi Üyesine Mahsus 347 Numaralı Zat ve Sicil Dosyası, Hal Tercümesi Kâğıdı (Bkz. Ek 35) Ali Baran Numanoğlu'nun Seçim Mazbatası İçin (Bkz. Ek 36)
225 TBMM, TBMM Albümü (1920-2010) 2. Cilt 1950-1980, 2. Basım, Ankara: TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları, 2010, 816.
Nevsehir Haci Bektasi Veli üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dali- 1957-1969 Arası (XI.XII. ve XIII. Dönem) TBMM Nevsehir Milletvekilleri ve Faaliyetleri- Yüksek Lisans Tezi- Dogan ÖZCAN - Danisman Yrd.Doç. Dr. Hanim ERDOGAN- Subat 2016
Ürgüp Belediyesi Arşivi.
 |
 |
